Steeds meer gemeenten roepen op om melding te maken van verdachte zaken. Zo riep ook burgemeester Franc Weerwind van Almere zijn bewoners op om alert te zijn. Hij wil waken voor verstrengeling van de onderwereld en de bovenwereld, die ook in Almere plaatsvind.
Afgelopen december zie hoofdofficier van justitie Nicole Zandee nog: ‘mentaliteit van de Brabantse burger is een groot maatschappelijk probleem’. Ze vond dat veel inwoners van Brabant het vertikken om ’te klikken en de politie te bellen’.
Eigen veiligheid
Onlangs werd door de Onderzoeksraad voor Veiligheid benadrukt dat niet illegaliteit maar juist veiligheid belangrijk moet zijn bij het oprollen van hennepkwekerijen. Als bewoners zich bewust worden van het veiligheidsrisico dat een hennepkwekerij met zich mee brengt zullen ze dit eerder melden. Meldingen bij de politie of Meld Misdaad Anoniem zijn een belangrijke bron voor opsporing van illegale activiteiten. De Onderzoeksraad pleit echter ook voor het verbeteren van de samenwerking en opsporing van illegale activiteiten door andere organisaties. In geval van hennepkwekerijen zou dan bijvoorbeeld een vroegtijdige signalisatie van illegale manipulatie van het elektriciteitsnet door de netwerkbeheerder een aanleiding kunnen zijn.
Samenwerking werkt
De burgemeester van Almere laat weten dat samenwerking tussen diverse partijen heel goed werkt. “Politie, openbaar ministerie, belastingdienst, de woningcoöperaties en ik overleggen altijd wanneer het nodig is. In IJmuiden heb ik geleerd dat dat werkt. Soms kwamen daar partners bij zoals de Koninklijke Marechaussee, de FIOD en de douane.” Het Centrum voor Criminaliteitsbestrijding en Veiligheid (het CCV) heeft een zogenaamd ‘barrièremodel’ ontwikkeld. Hiermee wordt bepaald welke barrières kunnen worden opgeworpen tegen criminele activiteiten. Met het model wordt een criminele proces in kaart gebracht en wordt per onderdeel bekeken hoe kan worden ingegrepen. Gemeenten en politie maken ook vaak gebruik van het RIEC en LIEC. Tien Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC’s) en het Landelijk Informatie en Expertise Centrum (LIEC). Deze organisaties richten zich op de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Ze verbinden informatie, expertise en krachten van de verschillende overheidsinstanties.
Geld moet ergens naar toe
In een recente uitgave van RIEC en LIEC komt Prof. Dr. Toine Spapens aan het woord. Hij is hoogleraar criminologie bij Tilburg University en weet veel over de hennepteelt in Nederland. Over de vermenging tussen boven- en onderwereld zegt Spapens: “Een kopstuk van een criminele organisatie is niet de domste van het stel. Hij woont niet altijd in een villa, soms zelfs in een sociale huurwoning. Flink opgepimpt en streng beveiligd, dat wel. Met hennep verdien je erg veel geld, dat moet ergens naartoe. Dus koopt zo’n kopstuk in zijn eigen gemeente bedrijven en panden, sponsort hij verenigingen en organiseert hij evenementen. Dat levert dilemma’s op voor de gemeente waar hij woont, want soms wil zo’n crimineel een verloederde hoek in het dorp opknappen. En wordt vriendjes met wethouders en raadsleden, die blij zijn met zijn plannen. Ze weten hoe ze gebruik moeten maken van hun geld en hun status. Vaak zijn ze spreekbuis voor hun buurt richting de gemeente. Regelen ze een leuk speeltuintje in de wijk.”
De burgemeester van Almere is trots over wat deze gemeente bereikt. “Bij ons zijn er geen no-go zones. De samenwerking in Almere is succesvol en valt ook landelijk op. Waar het maar over ondermijning gaat, daar word ik uitgenodigd.”