Er zijn in Nederland waarschijnlijk honderdduizenden situaties waarbij particulieren grond van de gemeente gebruiken zonder toestemming. Grond waar soms al jaren niet meer naar om wordt gekeken en door omwonende bij de tuin is gevoegd. Wanneer de gemeente hierover aan de bel trekt kunnen vervelende conflicten ontstaan. Toch is het voor gemeenten belangrijk om dat in Nederland een verjaringstermijn geldt. Hierdoor kan de gemeente grond kwijtraken als niet op tijd actie wordt ondernomen.

Grond belangrijk voor nieuwe leidingen

Onderzoeker Björn Hoops van de Rijksuniversiteit Groningen heeft onderzocht hoe het staat met dit ongeoorloofd gebruik van gemeente grond. Hij geeft aan dat het belang van strookjes grond steeds groter wordt. Door de duurzaamheidsopgave waar Nederland voor staat moeten waarschijnlijk meer leidingen en kabels worden gelegd. Denk bijvoorbeeld aan warmtenetwerk, centrale warmtepompen of elektrische autoladers. Bij groenstroken die in eigendom zijn overgegaan naar omwonenden kan dit voor problemen zorgen. Belangrijke duurzaamheidsprojecten kunnen hierdoor duurder uitvallen en vertragen.

Emotie

De stukken grond zijn vaak al jaren in gebruik door omwonenden. Ze hebben hier dan ook een emotionele band mee en weten soms niet eens dat de grond de gemeente toebehoort. Bij het opeisen kan daarom al snel een conflict optreden. Bovendien kan een niet-eigenaar door langdurig gebruik van grond onder bepaalde voorwaarden eigenaar van die grond worden. Dit maakt het voor gemeenten extra lastig.

Niet geregistreerd

Volgens Hoops is het bovendien vervelend dat grond dat is verkregen door verjaring niet standaard in het Kadaster wordt opgenomen. “Na een verjaringsverkrijging geven de openbare registers en de Basisregistratie Kadaster de juridische toestand van de grond niet meer goed weer. Om dit te corrigeren moet een notariële akte worden ingeschreven.” Registers zijn daarom niet meer actueel en betrouwbaar. Als er besluiten worden genomen die uitgaan van de verkeerde gegevens kunnen projecten in gevaar komen.

Toename van rechtszaken

Ondanks de kosten die gepaard gaan met het inventariseren gaan steeds meer gemeenten hier mee aan de slag. Er is een toename van het aantal rechtszaken over verjaring van grond. Van 2014 tot en met 2016 waren er 42 uitspraken over verjaring van grond. In 2017 zijn er 17 uitspraken gepubliceerd.

Lees ook: grondprijzen voor woningbouw stijgen in 2019

Wanneer is er spraken van verkrijging door verjaring?

In het onderzoek staat vermeld wanneer iemand in aanmerking komt voor verkrijging van de grond door verjaring. Dit wordt beschreven in het Burgerlijk Wetboek art. 3:99 lid 1:Dit vereist dat de gebruiker:
(i) gedurende 10 jaar onafgebroken
(ii) bezitter van de grond was,
(iii) en dat het bezit te goeder trouw is geweest.

Op pagina 9 van het onderzoek kunt u meer informatie en achtergronden vinden hierover.