Het is in Vlaanderen een actueel thema op dit moment: de ‘betonstop’. De overheid kan miljarden euro’s besparen bij een verbod op bouwen op afgelegen percelen. Hierbij worden besparingen voorzien op gebied van energiekosten, CO2-uitstoot, overstromingen, en de hoge kosten voor de aanleg en het onderhoud van wegen en nutsleidingen. Ook het gebrek aan groene buitenruimte zou hiermee worden aangepakt. Vanaf 2040 gaat de ‘betonstop’ in werking en mag er geen open ruimte meer verloren gaan. Slecht gelegen bouwgronden zullen daarom vanaf 2040 een nieuwe bestemming moeten krijgen, bijvoorbeeld als landbouw- of natuurgebied. Zelfs als een vergoeding van planschade wordt meegerekend zou het besluit een besparing opleveren van 4,1 miljard euro.
Handel in bouwrechten
Om de planschade te beperken is er een regeling bedacht waarbij bouwrechten worden geruild. Eigenaren van afgelegen percelen behouden dan hun grond maar maar verkopen het recht om erop de bouwen. Dit kan bijvoorbeeld aan een ontwikkelaar die daarmee in stedelijk gebied hoger mag bouwen.
Beperken wateroverlast
Met de ‘betonstop’ wil de Vlaamse regering de versnipperde ruimtelijke ordening aanpakken. Wateroverlast is hiervan een zichtbaar gevolg. Hoe groter het door beton afgesloten oppervlak, des te moeilijker kan regen in de grond verdwijnen. Door de klimaatverandering is het aantal overstromingen toegenomen en de verwachting is dat dit alsmaar meer zal toenemen. In Nederland speelt het zelfde probleem. De hoeveelheid regenwater steeg in De Bilt de afgelopen honderd jaar met 14 procent van 767 naar 890 millimeter. De zomers worden weliswaar warmer en droger maar met kortere heftigere regenbuien. Het belang van waterdoorlatende bodem neemt daarom ook in Nederland toe.
De maatregelen die in Nederland worden genomen zijn divers. Zo worden perceeleigenaren in sommige gemeenten verplicht gesteld om regenwater af te koppelen van het gemengde riool.
Operatie Steenbreek
Diverse gemeenten in Nederland proberen onder andere de wateroverlast in stedelijke gebieden aan te pakken door aan te sluiten bij operatie Steenbreek. Een project dat de negatieve gevolgen van ‘Verstening’ wil tegengaan. Door tegels en beton te vervangen door groen wordt niet alleen de waterafvoer verbeterd. Het zorgt ook voor betere afkoeling en meer flora en fauna.
Planschade hoger dan verwacht
In Vlaanderen is inmiddels commotie ontstaan door een beoogde ruimhartiger regeling voor vergoeding van planschade. Ook percelen die niet aan de verharde weg liggen komen in aanmerking. Daarnaast zou de planschade voor 100% in plaats van 80% worden vergoed. Hierdoor zouden de kosten voor gemeenten in Vlaanderen fors oplopen.